Posted in Մայրենի

Ապագայի համար

Մեզանում ասում են. «Ով որ ընկուզենի բուսցնի, նրա պտղիցը չի ուտիլ», որովհետև մի
քանի տարի է տևում մինչև նրա պտուղ տալը:
Քասի ապերը սովորություն ուներ ամեն տարի ընկույզներ ցանելու, և արդեն նորաբույս
ընկուզենիներ ուներ մի քանի մարգ, որտեղից հանում ու տնկոտում էր այգու ափերում:
Քասի ապոր հարևան Կիրակոսը, որ թեև դեռ երիտասարդ, բայց մի անհեռատես և ծույլ
մարդ էր, ծիծաղում էր ծերունու վրա և ասում.
— Ա˜յ հալևոր, ինչո՞ւ ես չարչարվում, ոտիդ մեկը գերեզմանումն է, դու հո դրա պտղիցը չե՞ս
ուտելու, էլ ո՞ւմ համար ես տնկում այդ ծառերը:
— Քեզ համար եմ տնկում, Կիրակոս, քեզ համար, — պատասխանում է ալևոր Քասին, — քեզ
ու քեզ նմանների համար եմ տնկում, որ սրա պտղիցն ուտեք և ինձ ողորմի տաք:

Վերլուծություն
Այս հեքիաթը սովորեցնում է, որ եթե տեսնում ես ինչ-որ մեկը աշխատում է, ինչքան էլ քո համար տարօրինակ լինի այդ, պետք չէ նրա վրա ծիծաղել։ Ինձ այս հեքիաթի բոլոր հատվածները դուր են եկել, բայց ամենաշատը այն հատավածը, երբ Քասի ապերը բացատրում է Կիրակոսին, թե ինչու է պետք այդ ընկուզենու ծառը։

Posted in Մայրենի

գործնական քերականություն

291. Ա և Բ բառախմբերի տարբերությունը բացատրի՛ր: Ո՞ր բառախումբն ես նախադասություն համարում: Ա-ում բառերը խանած են և նախադասությւոն չեն, իսկ Բ-ում բառերը դասավորված են։

Ա. Ջրի մի նա ամբողջ առանց ղեզերել էր շաբաթ անապատում։ — Բ. Նա մի ամբողջ շաբաթ առանց ջրի դեզերել էր անապատում:

Ա. Դիմավորեցին քարավանապետն ուխտավորին ուղտապանները ու կատակով հյուծված։ — Բ. Քարավանապետն ու ուղտապանները կատակով դիմավորեցին հյուծված ուխտավորին:

Ա. Դուրս գալ երկար սևամորուք ուխտավորի շտապեց հագուստով նեղ կիրճով քաղաքից մարդը։ — Բ. Ուխտավորի երկար հագուստով սևամորուք մարդը շտապեց նեղ կիրճով քաղաքից դուրս գալ:

292. Տրված բառախմբերը վերածի՜ր նախադասությունների` առանց փոխելու բառերի հաջորդականությունը: Բացատրի՛ր, թե ինչպե՞ս կատարեցիր առաջադրանքը:
Թշնամու բանակը շրջապատել է քաղաքը:
Մայրամուտը և արեգակը պալատները կարմիր են ներկել:
Փախստականները բարձրացել են ժայռերից մեկի վրա:

Այնտեղ ժայռերի մեջ մարդիկ իսկական տներ են փորել:

293. Բացատրիր` ինչո՞ւ տրված բառախմբերը նախադասություններ չեն: Դրանք վերածի՜ր նախադասությունների: Ստորակյալները դրված չեն։
Նրանց քաղաքները հինգ հազար տարի առաջ են։
«Բիբլիա» հայերեն «գիրք». է։
Հին դարերում Հյուսիսային Աֆրիկայում մի քանի քաղաքակրթություններ իրար հետ են։
Եգիպտացիներից հետո այդ երկրում` փյունիկցիները` հին աշխարհի հիմնական առևտրականներն ու ծովագնացները են եղել։
Կարթագենը Հռոմի գլխավոր ախոյանն է։
Փյունիկցիները Վասկո դե Գ-ամայից երկու հազար տարի առաջ հարավից Աֆրիկա են եկել։
294. Փարձի՛ր բացատրել, թե ի՞նչ է նախադասությունը:
Նախադասության մեջ, եթե ստորոկյալ չկա  այն բառակապակցություն է լինում։
Posted in Русский, Ռուսերեն

Маленький принц (глава 9)

Как я понял, Маленький принц решил путешествовать с перелетными птицами.

В последнее утро он убрался на своей планете. Он заботливо прочистил действующие вулканы. У него было два действующих вулкана. На них очень удобно по утрам разогревать завтрак. Кроме того, у него был еще один потухший вулкан. Но, сказал он, мало ли что может случиться! Поэтому он прочистил и потухший вулкан тоже. Когда вулканы аккуратно чистишь, они горят ровно и тихо, без всяких извержений. Извержение вулкана — это все равно что пожар в печной трубе, когда там загорится сажа. Конечно, мы, люди на Земле, слишком малы и не можем прочищать наши вулканы. Вот почему они доставляют нам столько неприятностей.

Потом Маленький принц не без грусти вырвал последние ростки баобабов. Он думал, что никогда не вернется. Но в то утро привычная работа доставляла ему необыкновенное удовольствие. А когда он в последний раз полил чудесный цветок и собрался накрыть колпаком, ему даже захотелось плакать.

— Прощайте, — сказал он.
Красавица не ответила.
— Прощайте, — повторил Маленький принц.

Она кашлянула. Но не от простуды.

— Я была глупая, — сказала она наконец. — Прости меня. И постарайся быть счастливым.

И ни слова упрека. Маленький принц очень удивился. Он застыл, растерянный, со стеклянным

колпаком в руках. Откуда эта тихая нежность?

— Да, да, я люблю тебя, — услышал он. — Моя вина, что ты этого не знал. Да это и не важно. Но ты был такой же глупый, как я. Постарайся быть счастливым… Оставь колпак, он мне больше не нужен

— Но ветер…

— Не так уж я простужена… Ночная свежесть пойдет мне на пользу. Ведь я —цветок.

— Но звери, насекомые…

— Должна же я стерпеть двух-трех гусениц, если хочу познакомиться с бабочками. Они, наверно, прелестны. А то

кто же станет меня навещать? Ты ведь будешь далеко. А больших зверей я не боюсь. У меня тоже есть когти.

И она показала свои четыре шипа. Потом прибавила:
— Да не тяни же, это невыносимо! Решил уйти — так уходи.

Она не хотела, чтобы Маленький принц видел, как она плачет. Это был очень гордый цветок…

(Антуан де Сент-Экзюпери)

 

2. ПОСЛЕТЕКСТОВЫЕ ВОПРОСЫ И ЗАДАНИЯ

2.1. Ответьте на вопросы:

  1.  С кем собирался путешествовать Маленький принц. с перелетными птицами.
  2. Почему Маленькому принцу хотелось плакать? Потому что он больше не увидит розу. 
  3. Почему роза назвала себя глупой ? Потому что она поняла что не надо себя вести как королева.
  4. Как роза показала свою гордость? Она попросила прошение от маленького принца.
  5. Как ты понимаешь фразу «Должна же я стерпеть двух-трех гусениц, если хочу познакомиться с бабочками»?

2.2. Образуйте форму множественного числа существительных (один – много).
Пример: принц – принцы.

цветок –цветы
лепесток –лепестки
трава – травы
вечер – вечера
глаз – глаза
росток – ростки
бутон –бутоны
краска – краски
день –дни
лепесток –лепестки
тигр –тигры
планета –планеты

Posted in Русский, Ռուսերեն

Русский

Б. Упражнение 4. Вставьте вместо точек словосочетания, данные справа.
1. Мы ездить в академию рано утром.
2. Они обедают днём.
3. Мой брат пишет диктант в субботу.
4. Я хожу в парк в воскресенье.
5. Ахмед ужинает  поздно вечером.
6. Студенты ездить на рынок в  среду.
7. Анна и Хилда    смотреть фильм вечером
.

Упражнение 5.
Вставьте вместо точек нужные глаголы.
1. Вечером я смотрю телевизор, слушаю музыку,  читаю журналы. 2. Сейчас Мария пишет
диктант, а вечером она отправляет письмо домой. 3. Рано утром Ахмед встаёт , потом он ездить в академию. 4. В воскресенье Виктор и Борис ходит в парк. 5. Утром студенты читают
новый текст, а вечером учат новые глаголы. 6. В субботу Анна отправляет письмо домой.

А. Упражнение 1. Закончите предложения по модели.
Модель: Это полка. Книга лежит на полке.
1. Это стол. Лампа стоит на столе . 2. Это окно. Ваза стоит под окном. 3. Это класс.
Студенты сидят в классе. 4. Вот магазин. Моя мать работает в магазине. 5. Это стена.
Картина висит на стене. 6. Вот портфель. Мои книги лежат в портфель.

Упражнение 2.
Употребите нужную форму слова. Используйте слова
справа.
1. Вот висит большая доска. (доска, на доске)
на доске мы пишем русские слова.
2. Сейчас мы сидим в классе. (класс, в классе)
Наш класс небольшой.
3. Это мой портфель. (портфель, в портфеле)
Словарь лежит в портфеле .
4. Мои учебники стоят на полке. (полка, на полке)
полка висит на стене.
5. Мы живём в общежитии . (общежитие, в общежитии)
Наше общежитие большое.
6. Вот мой дом. (дом, в доме)
в доме большой магазин.

Posted in Մայրենի

Գործնական քերականություն

285. Տրված բայերի հրամայական ձևե՛րը կազմիր:
Օրինակ՝
գրել – գրի՛ր – գրեցե՛ք, աղալ – աղա՛ – աղացե՛ք:

2. Սիրել-սիրի’ր-սիրե’ք
կանչել-կանչի’ր- կանչեցե’ք
նկարել-նկարի’ր- նկարե’ք
լսել-լսի’ր, լսեցե’ք
նստել-նստի’ր, նստեցե’ք
կանգնել- կանգնի’ր, կանգնեցե’ք
զանգել-զանգի’ր, զանգեցե’ք
կապել- կապի’ր, կապեցե’ք
փրկել-փրկի’ր,փրկեցեք
կապկպել- կապկապի’ր, կապկապեցե’ք
կոտրատել- կոտրի’ր, կոտրեցե’ք
կապոտել- կապոտի’ր, կապոտեցե’ք
Բ. Խաղալ-խաղա՛-խաղացե՛ք
սողալ-սողա՛-սողացե՛ք
կարդալ-կարդա՛-կարդացե՛ք
մնալ-մնա՛-մնացե՛ք
գոռալ-գոռա՛-գոռացե՛ք

286. Տրված բայերը հրամայակա՛ն դարձրու և Բ շարքի բայերի հրամայական ձևերով կազմիր նախադասություններ:
Ա. Հեռանալ.- հեռացի՛

գոհանալ-գոհացի՛

վախենալ-վախեցի՛

կամենալ-կամեցի՛

հասնել-հասի՛

թռչել-թռչի՛

մեռնել-մեռի՛

կորչել-կորչի՛

ափախչել-ափախչի՛
Բ. Ուտել-կե՛ր
Տղաս հացդ կե՛ր: 
գալ-արի՛
Երեկոյան արի՛ մեր տուն: 
տալ-տուր՛
Իմ ռետինը տու՛ր: 
լինել-եղի՛ր
Եղի՛ր  միշտ խելացի: 
տեսնել-տե՛ս
Տե՛ս ավտովթար է այնտեղ:
ելնել-հե՛լ
Հե՛լ, պետք է գնալ տուն: 
287 Հրամայի՛ր և արգելի՛ր (տե՛ս օրինակը): Կետադրությանն ուշադրությո՛ւն դարձրու:
Օրինակ՝
հավաքել – հավաքեցե՛ք կամ հավաքե՛ք – մի՛ հավաքեք:
Մաքրել – մաքրեցե՛ք – մի՜ մաքրեք:
Գնալ – գնացե՛ք – մի՜ գնաք կամ մի՜ գնացեք:
Հեռանալ – հեռացե՛ք – մի՛ հեռանաք կամ մի՛ հեռացեք:
Վճարել-Վճարե՛ք-մի՛ վճարեք:
հաշվել-հաշվե՛ք, մի՛ հաշվեք:
հանել-հանե’ք, մի՛ հանեք:
գումարել- գումարե՛ք- մի՛ գումարեք:
բարձրանալ-բարձրացրե՛ք- մի՛ բարձրացրեք:
խաղալ-խաղացե՛ք- մի՛ խաղացեք:
խոսել- խոսե՛ք, մի՛ խոսեք:
փորել-փորե՛ք- մի՛ փորեք:
գիտենալ-գիտեցե՛ք, մի՛ գիտեցեք:
մոտենալ-մոտեցե՛ք, մի՛ մոտեցեք:

288. Դպրոցում և տանը գործածվող հրամաններ (հրամայական նախադասություններ) գրի՛ր: Կետադրությանն ուշադրությո՛ւն դարձրու։
Լռե՛ք, ճաշդ կե՛ր, դաս արա՛, արագացրու՛:

Ժխտական խոնարհում


289. Նախադասությունները ժխտական դարձրո՛ւ։ Ինչի՞ միջոցով արեցիր:

Օրինակ՝
Նա երեկոյան բակում էր: – Նա երեկոյան բակում չէր:
Ձկների բնակարանը ծովն է:- ձկների բնակարանը ծովը չէ:
Հատուկ նշված տեղով անցավ փողոցը։- Հատուկ նշված տեղով նա չանցավ փողոցը:
Առանց ջրի կյանք կա: Առանց ջրի կյանք չկա:
Ճահճուտներում փարթամ խոտ ու հսկա ծառեր կան: Ճահճուտներում փարթամ խոտ ու հսկա ծառեր չկան:
Առակագիր Կռիլովը երկար ժամանակ աշխատեց Պետերբուրգի
հանրային գրադարանում:  Առակագիր Կռիլովը երկար ժամանակ չաշխատեց Պետերբուրգի
հանրային գրադարանում:

290. Նախադասությունները ժխտական դարձրո՛ւ։ Ի՞նչ փոփոխություններ կատարեցիր:

Մարդը թափահարում է դրոշակը։ – Մարդը չի թափահարում՝ դրոշակը։
Խաչմերուկում շարժումը կառավարում է լուսակիրը: Խաչմերուկում շարժումը  չի կառավարում  լուսակիրը:
Այդ լճի ջրերը սառչում են: Այդ լճի ջրերը չեն սառչում:
Նա իր երգը հորինել է ժողովրդի համար: Նա իր երգը չի հորինել ժողովրդի համար:
Շունչը պահած մարդը կարողանում է ջրի տակ մի րոպեից ավելի
դիմանալ: Շունչը պահած մարդը չի կարող ջրի տակ դիմանալ մեկ րոպեից ավելի:
Նա հետաքրքրվում էր ամեն ինչով: Նա չեր հետաքրքրվում ամեն ինչով:
Նրա հարցերի թիվը հիմա մեծացել է: Նրա հարցերի թիվը չի մեծացել:
Երկու գրքերն իրարից տարբերվում են։ Երկու գրքերն իրարից չեն տարբերվում:

Բայը ցույց է տալիս գործողություն։ Բայի ուղիղ ձևերն ունեն – ել կամ -ալ վերջավորություն (խոսել, խաղալ):
Բայն ունի երեք դեմք` (I, II, III), և երկու թիվ (եզակի, հոգնակի), որոնք արտահայտվում են բայական համապատասխան վերջավորություններով կամ օժանդակ բայի ձևերով (եմ, ես, է, ենք, եք, են, էի, էիր, էր, էինք, էիք, էին):
Բայը կարող է ցույց տալ ներկայում կատարվող, անցյալում կատարված կամ դեռ չկատարված, կատարվելիք գործողություն։ Ըստ դրա էլ բայն ունի երեք ժամանակ` ներկա (գրում եմ), անցյալ (գրել եմ, գրեցի, գրում էի) և ապառնի (գրելու եմ, գրեմ, կգրեմ, պիտի գրեմ):

Մասնակիցների վահանակը փակվեց

Ուղերձի դրոշը հեռացվել է
Posted in Մայրենի

Գործնական քերականություն

Ներկա ժամանակ

266. Պարզի՛ր, թե ընդգծված բայերն ի՜նչ ընդհանրություն ունեն: Բոլոր բայերը գրված են ներկա ժամանակաձևով
Գեղջուկը թակարդի մեջ տեսնում է արծվին ու նրա գեղեցկությամբ հմայված` բաց թողնում: Եվ արծիվը ցույց է տալիս, որ ինքն էլ կարող է երախտագետ լինել։
Մի անգամ, երբ գեղջուկը գալիս, նստում է փլչելու պատրաստ մի պատի տակ, արծիվը մոտ է թռչում ու մագիլներով թոցնում նրա գլխարկը։ Գեղջուկը նստած տեղից ելնում ու վազում է արծվի ետևից։ Պարից բավական հեռու արծիվը նետում է իր ավարը։ Գեղջուկը գլխարկը վերցնում է ու շրջվում, որ նորից նստի։ Այդ պահին տեսնում է արդեն փլված պատը։ Նա շատ է հուզվում արծվի երախտագիտությունից
267 Փակագծերում տրված բալերը գրի՛ր պահանջված ձևով:
Հայտնի է, որ ամենից շատ Արևմտյան Հնդկաստանի Չերեպունջա շրջանում է անձրև գալիս։ Սակայն պարզվում է, որ երկրագնդում մի տեղ կա, որտեղ անհիշելի ժամանակներից անընդհատ անձրևում է: Դ-ա Հարավային Ամերիկայում է: Անձրևի հեղինակը ջրվեժն է։ Ուժեղ քամին, որը միշտ փչում է լեռներից, ջրափոշին հարթավայր է տանում: Այդտեղ ջրափոշին խոշոր կաթիլներ է դառնում ու որպես անձրև է տեղում:
268. Ընդգծված բայերն ինչո՞վ են տարբերվում տեքստի մյուս բայերից: Դրանք համապատասխան ժամանակով արտահայտի՛ր:
«Լսո՞ւմ եք»,- լուռ հարցնում է զրուցակիցս, ու ես որսացի նրա սև աչքերում արտահայտված վախը: Ուսով կպչում եմ ավազաթմբի գրեթե ուղիղ պատին ու լարեցի լսողությունս: Շուտով ականջիս հասան արտասովոր ձայներ, որոնք մերթ ալիքների ճողփյուն են հիշեցնում, մերթ մեղվապարսի գվվոց։ Մեկ-մեկ էլ դրանք

ընդմիջվում են ինչ-որ գազանի ոռնոցով: Քիչ հետո ուղեկիցս ինձ առաջնորդեց դեպի մյուս ավազաթումբը: Եվ այստեղ նորից առիթ եմ ունենում լսելու նույն առեղծվածային ձայները: Անապատի բնակիչներն այդ երևույթն անվանում են «ավազաբլուրների երգեցողություն»: Այդ երգեցողությունն առաջացավ այսպես, բյուրավոր ավազահատիկները շփվում են իրար հետ ու առաջացնում արձագանք:

269. Տեքտրը փոխիր` սկսելով այսպես. «Աչքերը բողոքում են տեսողությունից»: Տեքստի արտահայտած մտքի մեջ ի՞նչ փոխվեց:
Աչքերը բողոքեցին, որ իրենք դեմքի վրա բոլորից բարձր են, բայց ամեն մի քաղցր բան, ասենք մեղրը, բաժին է ընկնում ո՛չ թե իրենց, այլ բերանին։ Բայց երբ մարդը նրա՛նց մեղր տվեց, աչքերը կսկծացին ու արցունքոտվեցին:
270. Ընդգծված բայերն արտահայտի՛ր ներկա ժամանակով: Տեքստում՝ էլ ի՞նչը փոխվեց:

«Երկու կրակի արանքում լինել» նշանակում է շատ նեղ, վատ վիճակում գտնվել: Մոնղոլիայում  մի այսպիսի սովորություն կա։ Մոնղոլները կրակն են պաշտում։ Մարդկանց կամ կենդանիներին ավելի ազնիվ, ավելի լավը դարձնելու համար անց են կացնում երկու կրակի արանքով: Մոնղոլիա այցելած շատ եվրոպացիներ հրաժարվում են այդ ծեսից, որի համար էլ մահվան են դատապարտվում:

Posted in English, Անգլերեն

Why the Hare has no tail

Long long ago the animals had no tails or very small ones. One day the Lion asked all the animals to come to him to get good tails. It was cold that day and it was raining. The hare had only a short little tail but he did not like to go out and said to the other animals, “Please, bring me a tail. I can’t go anywhere when it rains.”

“What tail do you want to have?” the animals asked him.

“Oh, any tail will be good for me. But it must not be too long or too short.”

Some time later the animals came back and each animal had a beautiful tail. But nobody brought a tail for the hare.

I think that some of them forgot about the hare, some had no time, some could not find a good tail for the hare.

But I know this: if you must do something, don’t ask others to do it for you. Don’t forget about the hare with his short little tail!

Tail-պոչ

Hare-նապաստակ

Long-երկար

Short-կարճ

Forget-forgot-մոռանալ