- Այսօր մենք նկարել ենք գարունը, անձրևային, արևոտ և այլ եղանակների ժամանակ։
Գործնական քերականություն
Ընդգծված բառերը կոչվում են կոչական, Առաջաին նախադասույթւոնում եթե Դավիթը հանել, կստացվի, որ այն Դավիթին չի վերաբերվում, այլ բոլորին և այդպես բոլոր նախադասութոյւններում։
Ընդգծված բառերը ցույց են տալի կոչական։ Եթե կոչական է, պետք է շեշտ դնել բառի վերջն ձայնավորի վրա։
Եթե կոչականը նախադասության սկզբում է, այդ դեպքում պետք է բառից հետո ստորակետ դնել․ Օրինակ՝ Նարե՛, դասերդ ավարտի։
Եթե նախադասության մեջտեղում է, պետք է դնել ստորակետ սկզբում և վերջում․
Օրինակ՝ Ճաշը եղել է, Նարե՛, արի հաց ուտելու։
Եթե նախադասության վերջում է, պետք է բառից արաջ ստորակետ դնել․ Օրինակ՝ Արի դասերդ անելու, Նարե՛։
Մարդն ինչքա՞ն ժամանակ կարող է դիմանալ առանց խմելու, Եվա՛: Գիտե՞ս, Ստելլա՛, ռոբոտներին էլ է օդ պետք:
Ի՜նչ ասես չես մտածի, Դավի՛թ, հիմա էլ որոշել ես նոր տեսակի ծաղիկն աճեցնել:
Ա-ում սովորական բառ է, իսկ Բ-ում բառակապակցություն է։
Ինձ այս նկարի ստեղծման մասին կպատմե՞ս, նկարի՛չ: Ինձ այս նկարի ստեղծման մասին կպատմե՞ս, Իմաստու՛ն Նկարիչ։
Արշլ Գորկի
,Самый лучший подарок,,
Чтение и обсуждение текста ,,Самый лучший подарок,,
Жил на одном дворе Козлик. Козлик как козлик – прыткий, резвый,
с маленькими рожками и копытцами. Но этот Козлик был очень
любопытный. Он не мог равнодушно пройти мимо репейника, не
попытавшись узнать, сколько колючек зацепиться за шерстку, когда
он станет перепрыгивать через верхушку. Он не мог спокойно
пройти мимо какой-либо лужи, не измерив копытцами ее глубины.
И поэтому не удивительно, что, когда он возвращался после
прогулок домой, мама всегда укоризненно качала головой и всякий
раз говорила:
— Вы только посмотрите, на кого он похож?! Ему не козлёнком, а
поросенком нужно было родиться. И когда я только устану перед
соседями краснеть за этого грязнулю?
Отругав своего непослушного сынка, мать-Коза выпутывала из его
шерстки репейники, очищала от грязи копытца и, напоив парным
молочком, укладывала спать. Но на другой день все повторялось то
же самое. И так изо дня в день.
Надо сказать, несмотря на то, что Козленок постоянно доставлял
своей маме немало хлопот своим неряшливым видом, он, однако,
был очень любящим и внимательным сыном. Всякий раз, когда
наступал день рождения его мамы или день Восьмого марта, он
никогда не забывал преподнести ей подарок. Вот и в этот раз,
проснувшись свежим мартовским утром и увидев на календаре
праздничную цифру восемь, Козлик, наскоро позавтракав,
отправился за подарком. В этот праздничный день Козлик решил подарить своей маме букет первых подснежников. И, несмотря на то, что лес, где должны были
расти подснежники, находился довольно-таки далеко, он все же
направился туда.
По дороге Козлик думал о том, что как только он наберет полную
корзину цветов, то на обратном пути обязательно порыхлит на
проталинах рожками и копытцами освободившуюся от снега
мерзлую землю. Вот уж удивятся его приятели, когда увидят на его
рожках и копытцах первую весеннюю землю.
Оказавшись в лесу, Козлик заметил, что здесь весной пахнет
сильнее, чем в поселке. Надышавшись вволю свежим воздухом,
Козлик отправился на поиски. Он останавливался возле каждого
дерева, возле каждого куста, не пропускал ни одну проталину. Но
сколько бы он ни искал, ему так и не попалось на глаза ни одного
цветка.
– Ну, вот, – досадливо заблеял Козлик. – Что же я маме подарю на
ее праздник. Видно, поздними в этом году будут подснежники.
И, уныло свесив голову, Козлик отправился домой. Из-за усталости
и исчезнувшего бодрого настроения Козлику уже расхотелось
рыхлить рожками и копытцами первую весеннюю землю. И он,
нигде не задерживаясь, направился к дому.
– Вот так чудеса! – удивленно оглядев с ног до головы вернувшегося
сына, радостно сказала мать-Коза. Никогда уж не надеялась увидеть
тебя таким. А вот почему ты грустный, скажи мне?
– Я не приготовил к твоему празднику подарка, — виновато
вздохнув, грустно сказал Козлик.
– Не приготовил подарка? – удивленно переспросила мать. – А, помоему, ты мне сегодня преподнес самый лучший подарок.
– Самый лучший подарок? – так же удивленно переспросил Козлик.
– Но какой?!..
А вы не догадались, какой самый лучший подарок получила она от
своего Козлика в день Восьмого марта?
(Михаил Малышев)
Словарь:
- прыткий, резвый – աշխույժ
- репейник – կռատուկ (խոտաբույս)
- проталина – место, где ста́ял снег и открылась земля.
ВОПРОСЫ И ЗАДАНИЯ
- Охарактеризуйте Козлика. Козлик был непаслушным. Он был парасёнкый, но очень хорошим. Он был маленыким козликом.
- Почему мама говорила, что её сыну нужно было родиться
поросёнком, а не козлёнком? Потому что он был граязьнюлый. - Что решил подарить своей маме Козлик? Цветок
- Почему он не нашёл того, что искал? Он искал цветок, но не нашел, потому что была весна.
Homework
1. Will you come to my place next Sunday? 2. Will you read this book next week? 3. Do you read books every day? 4. Are you reading a book now? 5. I will not see him tomorrow. 6. What will you do tomorrow? 7. What will your friend do tomorrow? 8. Where will you go next summer? 9. Where do you go every morning? 10. Where are you going now? 11. Look! Mary is dancing. 12. She dances every day. 13. Will she dance tomorrow? 14. He will go to the theatre tomorrow. 15. We go to school in the morning. 16. Look! Kate is going to school. 17. Will you help your mother tomorrow? 18. I am not playing the guitar now. 19. My brother plays the guitar every evening. 20. They will not to take care of the garden next summer.
Գործնական քերականություն
Բառ, բառիմաստ, ուղղագրություն, ուղղախոսություն։
- Բառաշարքից ընտրի՛ր և գրի՛ր հոմանիշների 5 զույգ:
Քամի-փոթորիկ
կապույտ-Մով
համազգեստ-Հանդերձ
աշխույժ-Ժիր
Կատար-գագաթ - Դո՛ւրս գրիր փակագծում գրված բառի 4 հոմանիշ:
ա) գլուխ, աչք, մարզ, վարս, կես, հեր, գես, սանրվածք, ծամ, մաշկ
(մազ),
բ) դեղնավուն, բիլ, մանուշակ, կտոր, երկնագույն, լաջվարդ, լուսնյակ, մով, արմատ, ամպագույն
(կապույտ),
գ) սարսափ, ցնցում, տենդ, ահ, փախուստ, ախուվախ, զարհուրանք, սարսռալ, երկյուղ, վախկոտ
(վախ): - Գտի՛ր տրված բառերի հոմանիշը:
ա) հուր, բոց, հրդեհ-կրակ ,
բ) երեկո, արևամուտ, մթնշաղ- մութ,
գ) մտորել, խորհել, կշռադատել-մտածել
Ընդգծի՛ր այն բառերը, որոնք սկսվում են բաղաձայն հնչյունով:
Բնօրրան, ելևէջ, էջանշան, եղնիկ, թախծօրոր, էժանագին, ոզնի,
երամ, գետեզր, խավիար, ողկույզ:
- Ընդգծի՛ր տրված բառերի երկհնչյունները:
Բամբակյա, բայց, գոյ, եզակի, երեկոյան, կահույք, կայմ, այդքան,
քնքշաբույր: - Լրացրո՛ւ բաց թողնված տառերը՝ է կամ ե:
- Պարղեանակ, վայրէջք, չեմ ուզում, որևէ, չէի գտել, անմիջապես վազեց, երբևիցե, հնէաբան, էլեկտրակայան, տեսաէկրան, իսկույնևեթ, ծովեզր, ամենաէժան:
- Գրի՛ր հատուկ անուններ (մարդկանց անուններ, ազգանուններ,
մայրցամաքների-Եվրոպա, Եվրասիա։
քաղաքների-Էրեբունի, Երևան,
գետերի-
ծովերի-
լճերի-
անուններ-
և այլն), որոնք սկսվում են Ե-ով և Է-ով: - Գրի՛ր տրված բառերի հոմանիշները:
Աղոթատուն, անուրջ, գույն, վախ, բախտավոր, յասաման, ուժ, ապերախտ, դրախտ, օտարական: - Լրացրո՛ւ բաց թողնված տառը: Թր-վել, խ-ճալի, որև-, բար-իկ, խեղ_վել
- Կետերի փոխարեն լրացրո՛ւ համապատասխան բառը: Մեղրի պես….., պողպատի պես…., աղավնու պես…., ջրի պես …., եղնիկի պես…., մոր նման…., հայրենիքի նման …., ամառվա մրգերի նման….:
- Լրացրո՛ւ բաց թողնված տառերը՝ օ կամ ո: Ականջ-ղ, աման-րյա, օր-րոց, երկար-րյա, արևազ-ծ, բն-րրան, արջա-րս, կիրակն-րյա, —վքեր, հատրյակ, չգնել, միջրե, չգևորել, դանավ, ան_թևան:
- Հետևյալ արմատներով բառե՛ր կազմիր այնպես, որ մի դեպքում
նրանք լինեն առաջին բաղադրիչ, մյուս դեպքում՝ երկրորդ: Արտասանի՛ր այդ բառերը և բացատրի՛ր կազմությունը՝ ոսկի, որդ, որմ,
օր, օղակ, օձ:
Նմուշ՝ ոճ-ոճաբան-նրբաոճ: - ա) Լրացրո՛ւ բաց թողնված տառերը՝ օ կամ ո:
Քնքշ-րեն, սև-րակ, մի-րինակ, մեղմ-րեն, ընդ-րինակելով, ոսկեզ-ծեց, նրբ-րեն, տրտ-մրոր
Homework
1. I will play chess tomorrow. 2. I Will not play chess tomorrow. 3.Will You play chess tomorrow? 4. He plays chess every day. 5. He Doesn’t play chess every day. 6. Does հe play chess every day? 7. They are playing chess now. 8. They are not playing chess now. 9. Are They playing chess now? 10. Nick is walking in the park now. 11. Nick goes to school every day. 12. Nick will go to school tomorrow.
Գործնական քերականություն
թիթեռ- թիթեռը գույնզգույն է, թիթեռը սատկել է:
անտառ- անտառը վտանգավոր է, անտառը մեծ է:
քույր- քույրը խելացի է, քույրը հիվանդ է:
ճամփորդ- ճամփորդը համբերատար է, ճամփորդը հոգնած է:
Ամառային արեգակն շիկացրեց բազմահարկ տների պատերը:
Ամառային արեգակը շիկացրեց տների պատերը:
Արեգակը շիկացրեց տների պատերը:
Արեգակը շիկացրեց պատերը:
Արեգակը շիկացրեց:
Հետո հսկայական արձանը տեղափոխեցին գետափ:
Հետո արձանը տեղափոխեցին գետափ:
Հետո արձանը տեղափոխեցին:
Այդ արձանը տեղափոխեցին:
Արձանը տեղափոխեցին:
Ճարտարապետի ճարտարա- Աշխարհը հնազանդորեն փռվեց Ալեքսանդրի ձիու ոտքերի առաջ:
Ճարտարապետի ճարտարա- Աշխարհը փռվեց Ալեքսանդրի ձիու ոտքերի առաջ:
Ճարտարապետի Աշխարհը փռվեց Ալեքսանդրի ձիու ոտքերի առաջ:
Ճարտարապետի Աշխարհը փռվեց ձիու ոտքերի առաջ:
Ճարտարապետի Աշխարհը փռվեց ձիու առաջ:
Ճարտարապետի Աշխարհը փռվեց:
Սերունդները երկար հիշեցին նաև մեծ գիտնականին:
Սերունդները երկար հիշեցին մեծ գիտնականին:
Սերունդները հիշեցին գիտնականին:
Սերունդները հիշեցին:
Հոգնած, ծանր-ծանր հասանք բացատին:
Նստեցինք ստվերում` փոքր-ինչ շունչ առնելու։
Եվ հանկարծ նույն տեղում նորից տեսանք քեռի Թորոսին:
Մենք չխանգարեցինք մեր բարեկամին` Թորոսին:
Անխոս սպասեցինք նրա շրջվելուն:
Ապագայի համար
Մեզանում ասում են. «Ով որ ընկուզենի բուսցնի, նրա պտղիցը չի ուտիլ», որովհետև մի
քանի տարի է տևում մինչև նրա պտուղ տալը:
Քասի ապերը սովորություն ուներ ամեն տարի ընկույզներ ցանելու, և արդեն նորաբույս
ընկուզենիներ ուներ մի քանի մարգ, որտեղից հանում ու տնկոտում էր այգու ափերում:
Քասի ապոր հարևան Կիրակոսը, որ թեև դեռ երիտասարդ, բայց մի անհեռատես և ծույլ
մարդ էր, ծիծաղում էր ծերունու վրա և ասում.
— Ա˜յ հալևոր, ինչո՞ւ ես չարչարվում, ոտիդ մեկը գերեզմանումն է, դու հո դրա պտղիցը չե՞ս
ուտելու, էլ ո՞ւմ համար ես տնկում այդ ծառերը:
— Քեզ համար եմ տնկում, Կիրակոս, քեզ համար, — պատասխանում է ալևոր Քասին, — քեզ
ու քեզ նմանների համար եմ տնկում, որ սրա պտղիցն ուտեք և ինձ ողորմի տաք:
Վերլուծություն
Այս հեքիաթը սովորեցնում է, որ եթե տեսնում ես ինչ-որ մեկը աշխատում է, ինչքան էլ քո համար տարօրինակ լինի այդ, պետք չէ նրա վրա ծիծաղել։ Ինձ այս հեքիաթի բոլոր հատվածները դուր են եկել, բայց ամենաշատը այն հատավածը, երբ Քասի ապերը բացատրում է Կիրակոսին, թե ինչու է պետք այդ ընկուզենու ծառը։
գործնական քերականություն
Ա. Ջրի մի նա ամբողջ առանց ղեզերել էր շաբաթ անապատում։ — Բ. Նա մի ամբողջ շաբաթ առանց ջրի դեզերել էր անապատում:
Ա. Դիմավորեցին քարավանապետն ուխտավորին ուղտապանները ու կատակով հյուծված։ — Բ. Քարավանապետն ու ուղտապանները կատակով դիմավորեցին հյուծված ուխտավորին:
Ա. Դուրս գալ երկար սևամորուք ուխտավորի շտապեց հագուստով նեղ կիրճով քաղաքից մարդը։ — Բ. Ուխտավորի երկար հագուստով սևամորուք մարդը շտապեց նեղ կիրճով քաղաքից դուրս գալ:
Այնտեղ ժայռերի մեջ մարդիկ իսկական տներ են փորել:
Նախադասության մեջ, եթե ստորոկյալ չկա այն բառակապակցություն է լինում։